🤔 W dzisiejszych czasach radykalizacja jest sporym problemem społecznym, który dotyka wiele krajów na całym świecie. Badacze skupiają się na analizie przyczyn i czynników, które przyczyniają się do tego procesu, jednak często pomijają kwestię różnic indywidualnych. Badaczka ruchów społecznych Lauren Duncan wskazała na potrzebę zintegrowania badań psychologii społecznej oraz psychologii różnic indywidualnych. Zaproponowany przez nią model sugeruje, że różnice indywidualne są czynnikami poprzedzającymi procesy grupowe związane z identyfikacją społeczną i skutecznością grupy. Zakłada on również, że sumienie grupy pośredniczy lub modyfikuje relację między osobowością a działaniami na rzecz grupy.
W oparciu o tę teorię, psychologowie z Uniwersytetu Gdańskiego przeprowadzili badanie, aby odpowiedzieć na pytanie, czy komponenty nieklinicznej psychopatii (rozhamowanie, bezduszność, zuchwałość) są związane ze wsparciem dla radykalnych działań zbiorowych i akceptacją przemocy grupowej.
👥 Badanie zostało przeprowadzone na grupie 877 uczestników, którzy zostali zwerbowani z różnych szkół wyższych w północnej Polsce.
📝Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednego z trzech warunków. Respondenci odpowiadali na pytanie o chęć przyłączenia się do działań zbiorowych na rzecz:
kraju
Marszu Niepodległości i jego prawicowych uczestników
Marszu Za Wolność Waszą i Naszą i jego lewicowych uczestników
📈 Wyniki badania wykazały, że spośród 3 cech osobowościowych, które zostały zbadane, rozhamowanie i bezduszność są związane z poparciem dla radykalnych działań grupowych. Bezduszność jest istotnym predyktorem akceptacji gwałtownych zmian społecznych. Rozhamowanie natomiast, wiąże się z poparciem dla nienormatywnych działań grupowych (np. fizycznej agresji) zarówno wśród organizacji prawicowych, jak i lewicowych. Ponadto, w przypadku demonstracji skrajnie prawicowych, identyfikacja grupowa była moderatorem relacji między brakiem zahamowań a radykalnymi działaniami zbiorowymi.
❗ Te wyniki są zgodne z wcześniejszymi badaniami, które sugerują, że normy i wartości grupowe mają istotny wpływ na decyzję o wykorzystaniu radykalnych środków. Brak zahamowań i bezduszność mogą skłaniać jednostki do współpracy z innymi ludźmi w grupie, zwłaszcza gdy normy grupowe usprawiedliwiają wybrane przez nich przemocowe środki. W tym sensie radykalne działania zbiorowe mogą być sposobem na osiągnięcie korzyści osobistych, na przykład poprzez lekceważenie innych osób, w szczególności członków grupy zewnętrznej.
📊 Bezwzględność powiązana była z akceptacją przemocowych zmian w systemie społecznym we wszystkich trzech próbach. Jest to zgodne z wynikami badań klinicznych i osobowościowych. Bezwzględność jest w nich rozumiana jako gotowość do osiągania swoich celów czy władzy za pośrednictwem okrucieństwa i braku empatii. Pozytywne nastawienie do przemocy może być wzmacniane przez brak uwzględnienia możliwych kosztów dla innych osób i lekceważenie władzy.
✊ To badanie sugeruje również, że interakcja między rozhamowaniem a silną identyfikacją z grupą ma szczególne znaczenie dla zrozumienia gotowości do podejmowania radykalnych działań w imieniu grupy skrajnie prawicowej.
💡 Podsumowując: wnioski z badania sugerują, że istnieje silny związek między różnicami indywidualnymi a gotowością do poparcia radykalnych działań zbiorowych. Badania w tej dziedzinie powinny być kontynuowane, ponieważ mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia mechanizmów radykalizacji i rozwinięcia skuteczniejszych strategii zapobiegania temu zjawisku. Właśnie tym zajmujemy się w naszym projekcie.
Zachęcamy do lektury pełnego artykułu