👧 W związku z niedawnymi obchodami Międzynarodowego Dnia Dziecka warto pochylić się nad kwestią dzieci i tym jak znaleźć właściwe dla nich miejsce w przestrzeni miejskiej.
Poszukując zrównoważonych modeli miast niezbędne jest uwzględnienie potrzeb wszystkich ich mieszkańców. Kontrolując rozprzestrzenianie się miast, ich zagęszczenie czy wszelkie inne aspekty urbanizacji, istotne jest, aby zadbać także o dobrostan najmłodszych. To właśnie oni staną się dorosłymi, którzy w przyszłości dbać będą o owe środowiska miejskie.
Nieodłącznym elementem budującym obraz dzieciństwa jest zabawa. Niestety wciąż istnieje nierówność w uwzględnianiu jej w przestrzeni miejskiej, pomimo podejmowania starań o znalezienie miejsca dla dzieci w mieście. Istnieje tendencja do tworzenia całkowicie wyspecjalizowanych przestrzeni, podczas gdy zabawa wymaga pewnej elastyczności.
Tworząc miejsca do zabaw zadbać należy o wspomnianą elastyczność, a także o odpowiednie wyposażenie, dostosowane do nieprzewidywalności i pomysłowości dzieci. Ważne jest zapewnienie równowagi pomiędzy poszukiwaną stymulacją, nowością i bezpieczeństwem. Dostosowane przestrzenie powinny także umożliwiać nawiązywanie i rozwój relacji interpersonalnych które przyczyniają się do adaptacji dzieci do społeczeństwa. Warto, aby wspierały kreatywność i autonomię. Istotne jest także projektowanie przestrzeni do zabaw uwzględniających potrzeby różnych grup wiekowych. Nastolatkowie oraz starsze dzieci preferują statyczne, często siedzące aktywności, podczas gdy dla dzieci młodszych bardziej adekwatne są swobodne i nieustrukturyzowane formy zajęć.
Aktualnie wśród dzieci zauważalne jest ograniczenie kontaktów z naturą, dlatego duże znaczenie przywiązuje się do budowania relacji pomiędzy nią a małoletnimi. Tereny zielone odgrywają ważną rolę w kwestii zdrowia i ogólnego społecznego dobrostanu. Pozwalają na regulację własnych emocji oraz relacji interpersonalnych. Są szczególnie istotne w uboższych dzielnicach, ograniczonych pod względem zasobów fizycznych jak i poczucia wspólnotowości wśród sąsiadów. Tereny zielone pomagają mieszkającym w nich dzieciom w radzeniu sobie ze stresem.
Tworzone place zabaw stanowią miejsca spotkań dzieci. Obecność towarzyszy zabaw wspiera swobodną eksplorację i proces społecznego uczenia. Liczba przyjaźni jest silnie skorelowana z zakresem podejmowanych aktywności. Brak przyjaciół w sąsiedztwie stanowi zasadniczą barierę dla dobrostanu dzieci, zwłaszcza gdy dopiero zaczynają wychodzić na podwórko i samodzielnie odkrywać nowe przestrzenie. Bawiące się razem dzieci tworzą grupę dzielącą się wspólną wiedzą dostępną tylko dla nich. Budują sieci kontaktów, w których komunikują się w specyficzny tylko dla siebie sposób. Obecność rówieśników odgrywa więc istotną rolę w rozwoju umiejętności interpersonalnych czy budowaniu własnej tożsamości.
Po więcej informacji sięgnijcie do książki „Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research” pod redakcją Ghozlane Fleury-Bahi, Enric Pol i Oscar Navarro.